Waarheid of leugentje om bestwil? Handige tips om op een goede manier de waarheid te zeggen.

Als mensen hun ideale ‘partner’, ‘baas’, ‘vrienden’, ‘collega’s’, … omschrijven, zullen er velen ‘eerlijk’ antwoorden. Eerlijkheid is een eigenschap waar velen naar op zoek gaan en waar men veel belang aan hecht. ‘Liegen’ bekijkt men dus als iets fout. En toch wordt deze fout ontzettend veel gemaakt. Waarom wordt er zoveel gelogen terwijl men eerlijkheid zo belangrijk vindt? Hieronder bespreek ik een paar van deze redenen en geef ik ook een paar tips om die leugentjes om bestwil te voorkomen.

Liegen uit angst.

Als kind, heb ik een paar keer tegen mijn ouders gelogen uit angst. Nu ik zelf volwassen ben, zie ik in dat dit evenveel de fout van mijn ouders was. Om maar een voorbeeld te geven: Mijn school lag op 6 km fietsen van ons huis. Als ik eens 10 minuten later thuis kwam, zou mijn moeder de deur open doen en onmiddellijk beginnen met roepen tegen me. Dit zorgde ervoor dat ik bang werd. In plaats van te vertellen dat ik iets te lang heb gepraat, vertelde ik dat mijn ketting van mijn fiets gevallen was. Uiteindelijk maakte het niet uit wat de reden was. Ze zou toch de ganse dag kwaad blijven. Dit is liegen uit angst. Als de situatie nu anders was en mijn moeder gewoon rustig met me zou praten zodat ik geen angst zou krijgen, zou ik ook niet liegen. Ze had me gewoon kunnen vragen waarom ik te laat was en uitleggen waarom ze ongerust was. (kleine nota: er bestond toen nog geen gsm).

Dus de reactie van de andere persoon speelt ook een rol. Vooral bij jongeren, maar ik ga ervan uit dat dit ook bij volwassen het geval is.

Het liegen uit mijn kindertijd heeft me wel geleerd dat het belangrijk is om eerlijkheid te belonen door rustig te blijven, rustig het onderwerp te bespreken, begrip te tonen en zeker en vast niet boos te worden.

Liegen uit beleefdheid.

“Je moet altijd beleefd zijn!” … ik denk dat dit één van de zinnen is die we het meest van onze ouders gehoord hebben. Onze ouders leren ons dan ook om beleefd te zijn. Echter wordt het zeggen van de waarheid soms gezien als onbeleefd zijn. En daar gaat het al fout. Als je kind even gezellig tegen de buurvrouw zegt dat ze een lelijk kleed aan heeft, zal de ouder het kind hiervoor snel op de vingers tikken. Het kind zal zo leren om in de toekomst gewoonweg haar mond te houden. In mijn ogen is dit niet echt de oplossing. Want wat moet het kind (of later als deze volwassen is) dan antwoorden als de buurvrouw vraagt: ‘wat vind je van mijn nieuw kleedje’. Aangezien je een directe vraag krijgt kan je moeilijk zwijgen. En je ouders vonden het onbeleefd als je de waarheid vertelde indien deze waarheid negatief was. Dus je start met liegen en zegt gewoon wat de buurvrouw wil horen.

In plaats van je kinderen het zwijgen op te leggen of hen te leren liegen, kan je in mijn ogen je kinderen beter leren om "beleefd en subtiel de waarheid te zeggen".  

Liegen om je vrienden niet te verliezen.

Het komt veel voor dat mensen liegen tegen vrienden omdat ze bang zijn om ze te kwetsen en die vrienden te verliezen. Het is er eentje dat ik eigenlijk nooit begrepen heb. Als je tegen je beste vrienden de waarheid nog niet kan vertellen, tegen wie wel dan? En als je mensen verliest omdat jij niet steeds zegt wat ze willen horen dan zijn dat, in mijn ogen, geen echte vrienden. Ik vind het net boeiend als mijn vrienden een andere opinie hebben als ik. Dit zijn namelijk de leukste en leerzaamste gesprekken.

Vergeet niet: met een eerlijk antwoord kunnen we beter omgaan dan met belogen te worden.

Liegen om jezelf in een beter daglicht te stellen.

Het komt er op neer dat mensen zich beter voordoen dan dat ze zijn. Zo wordt er wel eens gelogen over de job, het loon, de afkomst, …. Een veel voorkomend voorbeeld is het sollicitatiegesprek. Er is niets mis mee om eerlijk te zijn over je vorig loon en om nu hogere loonverwachtingen te hebben. Ik ken niet veel mensen die steevast op zoek gaan naar een job om minder centen te verdienen. Iedereen maakt wel eens fouten op het werk. Dat weet iedereen en ook je potentiële werkgever. Wees hier gewoon eerlijk over. Je potentiële werkgever is namelijk niet geïnteresseerd in het aantal fouten je hebt gemaakt, maar hoe je hiermee bent omgegaan.

Liegen om jezelf in een beter daglicht te stellen moet toch wel vermoeiend zijn. Uiteindelijk kom je van de ene leugen in de andere terecht. Je zou jezelf een hoop stress ontnemen door gewoon eerlijk te zijn.

Iedereen wil toch aanvaardt worden voor wie we zijn?  Geef mensen dan een kans, en wees eerlijk over jezelf.

Tips om op een goede manier de waarheid te vertellen.

Je hebt zo van die mensen die uitstekend kunnen liegen, zonder maar even te verpinken. Uiteindelijk toont dit enkel aan dat deze mensen al heel wat leugens hebben verteld en dat is niet iets om fier op te zijn.

De uitdaging is, in mijn ogen, om de waarheid te kunnen vertellen rekening houdend met de gevoelens van de andere persoon.

Kijk niet alleen naar het negatieve, maar ga op zoek naar het positieve.

De bloemenprint van de jurk van je vriendin is misschien nogal schreeuwend, maar de snit kan haar prachtig staan. Er is dus niet mis mee om te zeggen dat jijzelf voor een andere print zou gekozen hebben, maar dat je de snit prachtig vindt.

Ga niet veralgemenen.

Op dit moment, 2021, zijn we met meer dan 7 miljard mensen. Begin dan niet te veralgemenen, maar spreek voor jezelf.

Stel dat je bent uitgenodigd bij vrienden om te gaan eten en je vindt het vlees te zout. Na de maaltijd vraagt men of je het lekker vond. Zeg dan niet gewoon ‘Het vlees was te zout’. Het vlees kan voor jou te zout zijn, maar perfect of niet zout genoeg voor anderen. Maar er is niets mis mee om te zeggen: ‘Ik ben opgegroeid met weinig zout, dus het vlees is even wennen.’ En als je dan ook nog iets positief eraan toe voegt maak je het compleet: ‘De groentjes zijn superlekker, dat recept mag je me altijd even geven’. En vergeet niet een beetje humor: ‘nu heb ik wel een goede reden voor een extra pintje’.

Voel je niet verplicht om over iets te praten.

Sommige onderwerpen kunnen je een ongemakkelijk gevoel bezorgen. Dit kan van alles zijn: politiek, geloofsovertuigingen, je salaris, je gewicht, …

Je kan je ergens verplicht voelen om deel te nemen aan het gesprek of om een antwoord te geven op een vraag, maar aan de andere kant wens je jouw opinie liever niet te delen. In plaats van een leugentje om bestwil kan men gewoon eerlijk zijn. Dit wil niet zeggen dat je verplicht bent om je visie te delen. Hiermee bedoel ik dat het OKE is om eerlijk te zeggen dat je hierover liever niet praat. Of dat je dergelijke onderwerpen als iets privé ziet. Er is niets mis mee om te zeggen dat een bepaald onderwerp je een ongemakkelijk gevoel geeft.

Laat je niet vangen door bemoeizuchtige personen.

Iedereen kent ze wel, die personen die steeds alles van jou wensen te weten en zelf niets vertellen. Deze mensen hebben ook meestal geen gêne betreffende hun vragen. En in gedachten vraag je je af of ze ook de maat van je onderbroek wensen te kennen. Een leugentje om bestwil kan hier super handig zijn maar na een tijdje gaan die leugentjes zich ook gaan opstapelen terwijl er een veel betere manier is om dergelijke mensen aan te pakken.

Oplossing: geef een zo kort mogelijk eerlijk antwoord en kets telkens de vraag terug.

Hieronder een paar voorbeelden zodat je de aandacht telkens terug naar je gesprekspartner trekt.

Hoe is het met jou?  - Goed, en met jou?

Wat heb jij dit weekend gedaan? - Voornamelijk gepoetst, en jij?

Hoeveel weeg jij eigenlijk? - Dat weet ik niet exact, en jij?

Wat vindt jij van onze nieuwe collega? - Die moet ik nog leren kennen, en wat vind jij van haar/hem?

Ik denk dat deze voorbeelden wel mooi aangeven wat ik bedoel. Mijn ervaring hiermee heeft me geleerd dat ze het al snel opgeven. En uiteindelijk doe je niets fout: je blijft eerlijk, vriendelijk en beleefd.

En jij?

Herken je bepaalde situaties? Hoe ga jij hiermee om? Heb jij nog extra tips?

Laat gerust een reactie achter.